6 december 2019

Het is alweer bijna 30 jaar geleden dat Peter Senge voor het eerst het begrip ‘de lerende organisatie,’ in zijn boek ‘’The Fifth Discipline’’ introduceerde. Een lerende organisatie stimuleert mensen voortdurend om te leren.  In een lerende organisatie worden nieuwe ideeën en collectieve ambities constant aangemoedigd, en op deze wijze worden doelen bereikt. De lerende organisatie is flexibel en de lerende organisatie kan inspelen op veranderingen.

Volgens Senge bestaat de lerende organisatie uit 5 disciplines. Wat kunnen we anno 2019 van deze disciplines uit het jaar 1990 leren?

Verandering als constante factor

Niet alleen de lerende organisatie maar ook de veranderende organisatie is actueler dan ooit. Snelle ontwikkelingen, hand in hand met digitalisering, maken het lastig om de toekomst accuraat te voorspellen. Juist daarom blijft persoonlijk en professioneel leren zo belangrijk. Verandering is voorlopig namelijk een constante factor.

De 5 disciplines van een lerende organisatie spelen daarop in:

  • Een gedeelde visie: een visie die gecreëerd wordt door interactie met de medewerkers;
  • Denken in systemen: een focus op het grotere geheel en niet enkel op het individu;
  • Mentale modellen: flexibiliteit van organisatie en medewerker om aan te passen aan veranderende modellen;
  • Leren in teamverband: een optimale match tussen persoonlijke bekwaamheid en gedeelde visie;
  • Persoonlijk meesterschap: duidelijke visie op een doel en het inzicht hoe deze te realiseren.

Proactief versus Reactief leren

De vijf disciplines hebben een overeenkomst: ze vragen om proactiviteit in plaats van reactiviteit. Niet alleen de medewerkers, maar ook de organisatie moet (proactief) blijven leren. Een organisatie kan veel leren van haar medewerkers.

Daarom is het in de lerende organisatie belangrijk dat de organisatie op de hoogte is van de verwachtingen en behoeften van collega’s. Zo weet je zeker dat dat wat je ontwerpt ook daadwerkelijk positief wordt ontvangen op de werkvloer. Dat vraagt om een constante feedbackloop tussen de werknemer, HR én de organisatie.